Ήταν το 1963 όταν ο οραματιστής και πρωτοπόρος επιχειρηματίας, Πρόδρομος Αθανασιάδης Μποδοσάκης, προχωράει στην ίδρυση της Γενικής Μεταλλευτικής και Μεταλλουργικής Εταιρείας, ΛΑΡΚΟ, με τη συνδρομή της γαλλικής “Le Nickel”.
Το 1966 ολοκληρώνεται η κατασκευή του εργοστασίου στη Λάρυμνα και δύο χρόνια αργότερα, η κατασκευή 2 οικισμών με σχολεία, νηπιαγωγεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, εκκλησίες και πολιτιστικά κέντρα για τους εργαζόμενους της εταιρείας.
Τα μεταλλεία της Εύβοιας μπαίνουν σε πλήρη εκμετάλλευση το 1969, ενώ το 1972 προστίθενται δύο νέες περιστροφικές κάμινοι προστίθενται στη παραγωγή, αυξάνοντας την παραγωγή στους 15.000 τόνους νικελίου.
Το 1977 εγκαθίσταται η πρώτη σε μήκος μεταφορική ταινία στην Ευρώπη με μήκος 7,5 χλμ. η οποία εξοικονομεί ενέργεια και περιορίζει τους ρύπους μειώνοντας τα δρομολόγια μεταφοράς με φορτηγά.
Με τον θάνατο του Μποδοσάκη το 1979 αρχίζει η εταιρεία να αντιμετωπίζει προβλήματα και το 1982 υπάγεται σε καθεστώς ελέγχου από δημόσιους οργανισμούς.
Το 1987 μπαίνει σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία και το 1989 δημιουργείται η νέα ΛΑΡΚΟ, με μετόχους την Εθνική Τράπεζα, τη ΔΕΗ και τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ).
Το 1992 ξεκινάει η εκμετάλλευση κοιτασμάτων της Λεροπηγής στον νομό της Καστοριάς και η ανάπτυξη των ομώνυμων μεταλλείων.
Οι επενδύσεις της δεκαετίας 2000-2019
Τη διετία 2000-2001 υλοποιείται επενδυτικό πρόγραμμα, στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενέργειας (ΕΠΕ) ύψους 20 εκατ. Ευρώ που αφορούσε την ανακατασκευή και τον εκσυγχρονισμό βασικών μεταλλουργικών μονάδων παραγωγής.
Η εταιρεία καταφέρνει να γυρίσει σε κέρδη το 2001, λόγω και της ευνοϊκής συγκυρίας της αγοράς των εμπορευμάτων.
Από το 2004 η ΛΑΡΚΟ περνά ξανά σε περίοδο κερδοφορίας και προσπαθεί να ανανεώσει τον εργοστασιακό της εξοπλισμό.
Τη διετία 2005-2007 υλοποιείται δεύτερο επενδυτικό πρόγραμμα στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας (ΕΠΑΝ) ύψους 40 εκατ. ευρώ που αφορά στην ολοκλήρωση της ανακατασκευής και εκσυγχρονισμού των μονάδων παραγωγής του Μεταλλουργικού Εργοστασίου Λάρυμνας.
Το 2006 η ΛΑΡΚΟ μεταφέρει τα κεντρικά της γραφεία σε νέο μοντέρνο αυτοτελές κτίριο στο Μαρούσι.
Το 2009, λόγω κυρίως της παλαιότητας του εξοπλισμού, συνέβησαν δύο αλλεπάλληλα ατυχήματα ύστερα από εκρήξεις σε καμίνους. Δόθηκε, επίσης, εντολή προσωρινής αναστολής λειτουργίας στις καμίνους, προκειμένου να ελεγχθούν.
Η περίοδος της ύφεσης
Η κρίση του 2009 βρίσκει εκ νέου την εταιρεία ζημιογόνα, με το Δημόσιο και την ΕΤΕ να υποχρεώνονται εκ νέου να καταβάλουν μέσω ΑΜΚ 65,5 εκατ. ευρώ για να κρατηθεί η εταιρεία στη ζωή και να αποκρατικοποιηθεί.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι είχε ήδη ξεκινήσει η αναζήτηση επενδυτή που θα αναλάμβανε το management της ΛΑΡΚΟ, με 9 ενδιαφερόμενους να κάνουν την παρουσία τους στον τότε διαγωνισμό, ωστόσο η αλλαγή της κυβέρνησης “πάγωσε” τις διαδικασίες.
Το 2010 η ΛΑΡΚΟ επαναλειτουργεί και λειτουργεί σε πλήρη δυναμικότητα το Β’ εξάμηνο, ενώ η εταιρεία επιστρέφει σε λειτουργική κερδοφορία.
Το 2013 καταγράφεται πτώση παραγωγής της τάξης του 10% μετά τις εξαιρετικές επιδόσεις του 2012, χρονιά κατά την οποία η παραγωγή ανήλθε στο επίπεδο των 18.600 tn νικελίου και οι πωλήσεις σε 19.071 tn δημιουργώντας ιστορικό ρεκόρ. Οι εξαγωγές για το 2013 ανήλθαν σε 17.054 tn Ni με παράλληλη εξάντληση των αποθεμάτων ετοίμου προϊόντος.
Μετά από 50 χρόνια εκμετάλλευσης, το μετάλλευμα των ορυχείων της είναι πλέον φτωχό και απαιτεί αλλαγή του τρόπου επεξεργασίας του (υδρομεταλλουργία) για να δώσει ζωή για άλλα 20 χρόνια στα μεταλλεία και στις περιοχές όπου αυτά λειτουργούν. Τέτοια επένδυση όμως θα κόστιζε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, που οι περισσότεροι επενδυτές δεν ήταν διατεθειμένοι να πραγματοποιήσουν.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το 2014 η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. απεφάνθη ότι η ΑΜΚ αλλά και τα δάνεια που δόθηκαν με εγγύηση του Δημοσίου κατά την περίοδο 2008-2011 συνιστούσαν παράνομη κρατική ενίσχυση ύψους 136 εκατ. Ευρώ (που το 2020 υποχώρησαν στα 106 εκατ.)
Στην Ελλάδα των Μνημονίων η ΛΑΡΚΟ εντάσσεται στο ΤΑΙΠΕΔ, ωστόσο το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει ήδη ατονήσει, αφού τα μεγέθη της εταιρείας δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα…ελκυστικά.
Από το 2008 μέχρι το 2019 η ΛΑΡΚΟ παρουσίασε κέρδη μόνο για τρία έτη (2010, 2011 και 2016), και ζημίες για τα υπόλοιπα εννέα έτη, ενώ οι σωρευτικές ζημίες της περιόδου ξεπέρασαν τα 600 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης του ΚΕΦΙΜ, καθηγητές Γιώργος Μπήτρος και Κωνσταντίνος Σαραβάκος.
Ειδική διαχείριση και διαγωνισμός
Η εταιρεία τίθεται σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης στις αρχές του 2020, έπειτα από απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, λόγω της αδυναμίας της να αποπληρώνει συσσωρευμένα χρέη σε προμηθευτές, ασφαλιστικούς οργανισμούς και πιστωτές ύψους 470 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 351,2 εκατ. Είναι προς τη ΔΕΗ.
Παράλληλα, σταμάτησε να λειτουργεί εδώ και αρκετούς μήνες. Στο διάστημα αυτό (από το 2020) η μισθοδοσία των εργαζομένων καλύπτεται από το Δημόσιο με δαπάνη, που έχει ξεπεράσει μέχρι στιγμής τα 100 εκατ. ευρώ.
Ο διαγωνισμός για την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της ΛΑΡΚΟ ολοκληρώθηκε το 2023, όπου αναδείχτηκε προτιμητέος επενδυτής η κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – AD Holdings, αλλά έκτοτε εκκρεμεί προσφυγή ενός από τους συμμετέχοντες (της ιρλανδικής CMI) στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Τα μέτρα της κυβέρνησης
Την περασμένη Παρασκευή, τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εργασίας, κατέληξαν σε δέσμη παρεμβάσεων “για την οριστική διευθέτηση των εκκρεμοτήτων που σχετίζονται με την ΛΑΡΚΟ, με γνώμονα την ανάγκη να σταματήσει η οικονομική αιμορραγία του Δημοσίου από τη λειτουργία της εταιρείας – η οποία αποτιμάται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που επιβαρύνουν όλους τους φορολογούμενους”.
Τα 7 μέτρα στα οποία κατέληξε η κυβέρνηση είναι τα εξής:
- Διακόπτεται και επισήμως η λειτουργία της ΛΑΡΚΟ με τη μορφή που είχε λάβει μέχρι σήμερα, μέχρι την υπέρβαση των νομικών προβλημάτων και την υπογραφή συμφωνίας με τον επενδυτή.
- Διακόπτεται αντίστοιχα η κάλυψη των εργαζομένων οι οποίοι λάμβαναν μισθοδοσία χωρίς να λειτουργεί η επιχείρηση. Δίνεται παράλληλα μια εύλογη μεταβατική περίοδος μέχρι τις 12 Μαΐου με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, με προκειμένου να υπάρξει για όλες τις πλευρές (κυβέρνηση, ειδική διαχείριση, εργαζόμενοι) η αναγκαία περίοδος προσαρμογής.
- Τις αμέσως επόμενες ημέρες προχωρά η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με την οποία θα ενεργοποιείται ειδικό πρόγραμμα απασχόλησης των εργαζομένων στη ΛΑΡΚΟ σε φορείς υποδοχείς μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.
- Το Πρόγραμμα θα έχει διάρκεια έως δύο έτη για όσους είναι έως 55 ετών και έως επτά έτη για όσους είναι άνω των 55 ετών, με ακαθάριστη μηνιαία αμοιβή 1.210 ευρώ μικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά. Οι φορείς αποδοχής περιλαμβάνουν Περιφέρειες, Δήμους, Κέντρα Υγείας, τη ΔΥΠΑ και τον e-ΕΦΚΑ, σε περιοχές κατά το δυνατόν πλησίον των κατοικιών των εργαζομένων.
- Στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους άνω των 55 ετών είναι η συμπλήρωση των αναγκαίων προϋποθέσεων για συνταξιοδότηση. Αντίστοιχα στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους κάτω των 55 ετών είναι η μεταβατική τους κάλυψη μέχρι να βρουν απασχόληση μέσω του νέου επενδυτή της ΛΑΡΚΟ ή αλλού.
- Το Υπουργείο Εργασίας και η ΔΥΠΑ θα είναι σε στενή συνεννόηση με τους εκπρόσωπους των εργαζομένων το επόμενο διάστημα προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συνοχή μεταξύ των περιοχών που βρίσκονται οι εργαζόμενοι και συναφών ειδικοτήτων στους φορείς υποδοχής. Σκοπός είναι εντός Μαΐου να εκδοθούν οι προσκλήσεις από τους φορείς υποδοχής.
- Παράλληλα παρατείνεται η δυνατότητα χρήσης των κατοικιών Λάρυμνας και Αγίου Ιωάννη, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων.
(Φωτό: intime)
[ΠΗΓΗ: https://www.moneyreview.gr/, 1/4/2024]