Χρειάστηκαν έξι δεκαετίες, αμέτρητες επιτόπιες έρευνες στην ελληνική ύπαιθρο και χιλιάδες εργατοώρες στα μικροβιολογικά εργαστήρια και τα σχεδιαστήρια για να ολοκληρωθεί ο πρώτος γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας. Το σημαντικό έργο που αποτυπώνει με απόλυτη ακρίβεια το γεωλογικό προφίλ της χώρας υπογράφει η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ).
Οι γεωλογικοί χάρτες απεικονίζουν την κατανομή των πετρωμάτων και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής σε βάθος εκατομμυρίων ετών. Η σημασία τους είναι μεγάλη καθώς η αποκωδικοποίηση του γεωλογικού DNA αποτελεί την πυξίδα για την αποτελεσματική διαχείριση της γης, αλλά και για την αντιμετώπιση γεωμορφολογικών-γεωλογικών κινδύνων (π.χ. κατολισθήσεις, πλημμύρες, χερσαία και παράκτια διάβρωση, κ.ά.). Οι πληροφορίες που αντλούνται είναι πολύτιμες σε περιφέρειες και δήμους για λήψη αποφάσεων, όπως η κατασκευή οδικών αξόνων. Είναι επίσης απαραίτητο εργαλείο για την ανάπτυξη ενός νέου κλάδου θεματικού τουρισμού, του γεωτουρισμού, ενώ βοηθούν στον εντοπισμό των υπόγειων υδροφορέων, των ορυκτών πρώτων υλών αλλά και στην εξήγηση του γήινου ανάγλυφου.
«Φοιτητές γεωλογίας, σεισμολόγοι, τεχνικοί σε ΟΤΑ, εργαζόμενοι σε έργα υποδομών, μηχανικοί σε κατασκευαστικές εταιρείες, θα έχουν ένα εργαλείο ακριβείας στα χέρια τους», λέει στην «Κ» ο δρ Αδωνις Φωτιάδης, γεωλόγος πεδίου-χαρτογράφος, με 35 χρόνια εργασιακής εμπειρίας.
Ενας εμπεριστατωμένος γεωλογικός χάρτης χρησιμεύει ως προκαταρκτικό εργαλείο για τη διαχείριση της γης, αλλά και για την αντιμετώπιση γεωμορφολογικών-γεωλογικών κινδύνων.
Ο νέος χάρτης αποτυπώνει την εντυπωσιακή γεωλογία του ελλαδικού χώρου σε κλίμακα 1:50.000, δηλαδή 1 εκατοστό στον χάρτη αντιστοιχεί σε 500 μέτρα στο έδαφος.
Η δρ Ειρήνη Ζανανίρι, προϊσταμένη του Τμήματος Γεωλογικών Χαρτογραφήσεων και Εφαρμογών της ΕΑΓΜΕ, μας λέει πως η Αρχή δραστηριοποιείται επίσης και στον θαλάσσιο χώρο, μελετώντας τον πυθμένα, τα ιζήματα και τη δομή, συλλέγοντας πολύτιμες πληροφορίες που αποτυπώνονται σε πολυθεματικούς χάρτες. «Στόχος μας είναι να δώσουμε στην Πολιτεία, τους μελετητές, αλλά και το ευρύ κοινό, αξιόπιστες πληροφορίες για τη γεωλογική δομή της Ελλάδος, μιας χώρας με τόσο ενδιαφέρουσα γεωλογία ώστε να αποτελεί “μάθημα” για ξένους επιστήμονες».
Η εργασία στο πεδίο
Ο κ. Φωτιάδης, ο οποίος αποκαλεί τον εαυτό του «τελευταίο των Μοϊκανών» στον τομέα του στην Ελλάδα, λέει πως η δημιουργία του πρώτου ολοκληρωμένου γεωλογικού χάρτη διήρκεσε δεκαετίες ολόκληρες, καθώς οι εργασίες γίνονταν αποσπασματικά.
Οπως εξηγεί, η ολοκλήρωσή του βασίστηκε στους τοπογραφικούς χάρτες που χορηγεί στην ΕΑΓΜΕ η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού από τη δεκαετία του ’50 κι έπειτα. Ο χάρτης αποτελείται από 330 φύλλα, καθένα από τα οποία απεικονίζει και μια διαφορετική περιοχή. Κάθε φύλλο αντιστοιχεί σε 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης. Το 1/3 των φύλλων φέρει την υπογραφή του κ. Φωτιάδη.
Προκειμένου να ολοκληρωθεί η γεωλογική χαρτογράφηση, το πρώτο στάδιο, όπως μας λέει είναι η εργασία στο πεδίο. Εκεί δηλαδή όπου ο γεωλόγος θα συλλέξει τα πετρώματα τα οποία στη συνέχεια θα σταλούν για ανάλυση στα πετρογραφικά και παλαιοντολογικά εργαστήρια της ΕΑΓΜΕ.
Ο κ. Φωτιάδης πέρασε, όπως λέει, «ατελείωτες» ώρες στο πεδίο, συλλέγοντας δείγματα. «Υπήρξε χρονιά που έλειψα 200 μέρες από το σπίτι μου», λέει και συνεχίζει: «Κάποτε κρατούσα πυξίδα, σήμερα κρατάω GPS. Στο παρελθόν κρατούσα χάρτινο τοπογραφικό, σήμερα οι πληροφορίες είναι το τάμπλετ. Για τη δουλειά πρέπει να έχεις ένα καλό τζιπ και μεγάλη αντοχή στο περπάτημα. Η εργασία στη φύση διαρκεί 10 με 12 ώρες κάθε μέρα. Και απαιτεί πολλές σημειώσεις στο καρνέ μου. Αυτό δεν το αποχωρίστηκα ποτέ, όσο και αν προχωρούσε η τεχνολογία», περιγράφει ο ίδιος.
Ο χάρτης αποτελείται από 330 φύλλα, τα οποία απεικονίζουν και μια διαφορετική περιοχή της Ελλάδας. Κάθε φύλλο αντιστοιχεί σε 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης.
Εκτός από τους Ελληνες γεωλόγους, στο πεδίο της χαρτογράφησης δούλεψαν Γάλλοι και Γερμανοί χαρτογράφοι. Ο κ. Φωτιάδης είναι, όπως λέει, «της γαλλικής σχολής» αφού σπούδασε στη Γαλλία. Η πρώτη δουλειά που έκανε με ομάδα Γάλλων γεωλόγων πηγαίνει πίσω στα μέσα τη δεκαετίας του 1980 όταν στο πλαίσιο του διδακτορικού του, χαρτογραφούσε μαζί τους το φύλλο για το Λυγουριό.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:
[ΠΗΓΗ: https://myvolos.net/, 1/2/2024]