Υψηλή ζήτηση για κρίσιμες ορυκτές α’ ύλες – Η Ελλάδα μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εποχή της πράσινης μετάβασης – Καθοριστικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση θεωρούνται από τα στελέχη της εξορυκτικής βιομηχανίας οι κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες.
Σημαντικός μπορεί να αποδειχθεί και ο ρόλος που δύναται να παίξει η Ελλάδα με τα δικά της κοιτάσματα για την κάλυψη των νέων αναγκών της αγοράς της Ε.Ε., εάν και εφόσον βέβαια ξεκινήσει επισταμένη κοιτασματαλογική έρευνα, περιβαλλοντικά φιλική και επενδυτικά αποδοτική, που μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει στην εξόρυξη των συγκεκριμένων υλών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εφοδιασμός όσον αφορά πολλές κρίσιμες πρώτες όλες παρουσιάζει υψηλή συγκέντρωση εκτός της Ε.Ε., με την Κίνα να εξασφαλίζει το 98% του εφοδιασμού της Ε.Ε. σε σπάνιες γαίες, την Τουρκία να εξασφαλίζει το 98% του εφοδιασμού της σε βορικά άλατα και τη Νότια Αφρική να καλύπτει το 71% των αναγκών της σε λευκό-χρυσό, το 92% σε ιρίδιο, το 80% σε ρόδιο και το 93% σε ρουθήνιο, καθίσταται σαφές ότι η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία μπορεί να αποτελέσει πηγή πλούτου για τη χώρα και στην εποχή της πράσινης μετάβασης.
Όπως τονίζει σε σχετικό άρθρο του ο Π. Τζεφέρης, δρ Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργίας, γεν. διευθυντής ΥΠΕΝ, στην Ελλάδα υφίστανται αρκετοί κοιτασματολογικοί στόχοι που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των -30 Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΚΟΠΥ, CRM’s) του πλέον επικαιροποιημένου πίνακα της Ε.Ε. για το 2020. Μάλιστα, αρκετοί από αυτούς εντοπίζονται εντός των ελληνικών Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων (ΔΜΧ), δηλ. των χώρων που αποτελούν τη λεγόμενη μεταλλευτική «προίκα» του Ελληνικού Δημοσίου. Οι κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες (2020) εντός των Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων είναι βωξίτης, φωσφορίτης, βαρύτης, αντιμόνιο, κοβάλτιο, μαγνήσιο, πυρίτιο, βολφράμιο, γραφίτης, πλατινοειδή και σπάνιες γαίες.
Σύμφωνα με τον κ. Τζεφέρη, η χώρα μας αποτελεί σταθερά τη μεγαλύτερη βωξιτοπαραγωγό δύναμη εντός της Ε.Ε. με ετήσια παραγωγή κοντά στα 2 εκατ. τόνους. Επιπλέον, η εξόρυξη βωξίτη συνοδεύεται από την καθετοποιημένη εντός της χώρας βιομηχανική επεξεργασία και την παραγωγή, αλουμίνας και αλουμινίου. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα αντιμονίτη (στο Καλλυντήρι Ροδόπης, στην Κέραμο Χίου και στον Λαχανά Κιλκίς), γραφίτη (στις Θέρμες Ξάνθης) και βολφραμίτη (στη Χαλκιδική) με κοιτασματολογικό ενδιαφέρον που θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχους περαιτέρω έρευνας και εκμετάλλευσης. Ακόμη περιλαμβάνονται φωσφορίτης (στην Ήπειρο), πυρίτιο (εντός χαλαζιοαστριούχου υλικού σε Δράμα, Κιλκίς και Χαλκιδική ), βαρύτης (Κυκλάδες) και τα πολυμεταλλικά κοιτάσματα της Β. Ελλάδας (Χαλκιδική) που εντάσσονται στην κατηγορία των πλατινοειδών (PGM’s) και εμπεριέχουν αρκετά μέταλλα τεχνολογιών αιχμής. Σχετικά με τις σπάνιες γαίες, ενδιαφέρον για περαιτέρω κοιτασματολογική έρευνα παρουσιάζουν οι αποθέσεις μεταξύ Χαλκιδικής και Αλεξανδρούπολης, καθώς και τα λατεριτικά και βωξιτικά μεταλλοφόρα συστήματα στη Στερεά Ελλάδα.
Επισημαίνεται εδώ η προώθηση της έρευνας για την παραγωγή σκανδίου από τα απορρίμματα της βιομηχανίας παραγωγής αλουμινίου-αλουμίνας από τον ελληνικό βωξίτη. Η ευρύτερη περιοχή του νομού Δράμας αποτέλεσε στο παρελθόν κύριο μεταλλευτικό κέντρο παραγωγής μαγγανίου. Από την άλλη πλευρά παρότι διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα μαγνησίτη (ή λευκόλιθου), δεν παράγει μεταλλικό μαγνήσιο στην παρούσα φάση, αλλά ενδιάμεσα βιομηχανικά προϊόντα (δίπυρος και καυστική μαγνήσια, καθώς και πυρίμαχες μάζες).
Έμπρακτο ενδιαφέρον
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ανθρώπους του χώρου, για να αξιοποιηθούν οι κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες της χώρας στο πλαίσιο και της πράσινης μετάβασης απαιτείται η πολιτική ηγεσία να δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον με συγκεκριμένο πλάνο δράσης, διαφοροποίηση νομοθεσίας, απλοποίηση αδειοδοτήσεων και συστηματική ενασχόληση ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών προ κειμένου να ακολουθήσουν εξορυκτικό έργο περιβαλλοντικά φιλικό και επενδυτικά προσοδοφόρο.
Όπως υποστηρίζουν εξειδικευμένα στελέχη, η αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών είναι χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί πολιτική βούληση αλλά και επιστημονικό δυναμικό για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα μακροπρόθεσμα.
(Φωτό: EUROKINISSI/ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ)
[ΠΗΓΗ: https://ergoxalkidikis.gr/, της Λέττας Καλαμαρά, 1/6/2022]